De oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland zijn de Maori’s (spr: Mau-ries). Het verhaal van de Maori’s begint op Hawaiki. Enkele eeuwen na het begin van onze jaartelling vertrok een groep mensen van dit eiland met kano’s naar een voor hun onbekende land. Ze noemden het “Aotearoa”, wat ” Het eiland van de lange witte wolk” betekend. Er leefden verschillende groepen op verschillende gebieden. Ze leefden voornamelijk van landbouw en jacht. Tussen de verschillende groepen werden er regelmatig onenigheden uitgevochten. Wat ik heb begrepen is dat ze delen land/bossen platbranden om er vruchtbare landbouwgrond van te maken. Het is niet helemaal duidelijk waar het eiland Hawaiki ligt. Wetenschappers denken dat het het huidige Polynesië is.
In de 17e eeuw werd de Nederlander Abel Tasman erop uit gestuurd om nieuw land voor Nederland te claimen. Hij voerde langs New Zealand en, aangekomen bij de westkust van het Noordereiland, zond hij een sloep met wat bemanningsleden eropuit om een kijkje te nemen. De Maori’s kwamen in hun kano’s bedreigend op hen af en doodde enkele bemanningsleden. Door dit voorval leek het Abel niet verstandig om aan land te gaan maar claimde het nieuwe land wel voor de Nederlanden.
Pas in de 18e eeuw kwamen Europeanen terug naar deze eilanden. James Cook voer en claimde onder de Engelse vlag de eilanden. Na wat onwennigheid over en weer tussen de Maori’s en de door hun genoemde “Pakeha’s (blanken) werd de relatie steeds beter. Ik kan zelf niet voorstellen dat de Engelsen de Mauri’s volledig in hun waarde lieten, maar er was een soort acceptatie aan beide kanten. Het vertrouwen was zelfs zo groot bij de Maori’s dat er op een bepaald moment een verdrag werd getekend Het verdrag van Waitangi dat ondertekend werd in 1840 door een grote groep afgevaardigden van veel Maori stamhoofden. In het verdrag verklaarde Engeland dat zij de Maori’s in hun waarde lieten en dat de Maori’s het land aan de Engelse regering overgaven. Nu was dat laatste (bewust/onbewust?) niet goed genoeg vertaald naar het Maori’s want dat is iets wat volgens de Maori’s niet kan/mag/mogelijk is. Zij zien “land” als een gegeven waar iedereen verantwoordelijk voor is en er kan dus niet 1 macht alles “hebben”.
Twee liederen, gezongen door Maori vrouwen
Putatara, een schelp als blaasinstrument
Na het verdrag zijn nog een aantal woelige periodes geweest, maar dat kun je zelf het beste opzoeken hoe dit in elkaar zit. Het verdrag is een tijdlang zoekgeraakt. In de 19e eeuw is het terug gevonden en in ere hersteld. Eind jaren ’50 (20ste eeuw) zag de regering dat het slecht ging met het in stand houden van de Maori-cultuur. Daarom hebben ze een instituut opgericht om het in stand te houden. Dit is het Nieuw-Zeeland Maori Arts & Crafts institute in de plaats Rotorua geworden. Deze bestaat nog steeds en is een toeristisch park waarin de cultuur en kunst en handvaardigheid in stand wordt gehouden. Een toeristische trekpleister maar zeer zeker de moeite waard!
Het geluid van de Putatara (schelp) die je hierboven kunt beluisteren, is een hoorn waarmee de bewoners van het dorp gewaarschuwd worden als gasten / vreemden voor de poort staan. Het wordt ook als muziek instrument gebruikt.
